--=REKLAMA=--
To, kim są użytkownicy zależy od przeznaczenia Joomla!. Ogólnie - wszyscy, którzy mają dostęp do zasobów Joomla! - internauci z całego świata, pracownicy firmy w intranecie czy w ekstranecie. Nie wszyscy wszakże mają równe prawa dostępu.
Wśród użytkowników jest zawsze co najmniej jedna mała grupa osób, które mają większe niż inni uprawnienia i powinności oraz związany z nim dostęp do funkcji lub zasobów, do których inni dostępu nie mają.
Aby możliwe było sprawdzenie praw dostępu do funkcji lub zasobów przeznaczonych dla tej mniejszej, uprzywilejowanej grupy, niezbędny jest system kontroli dostępu. System ten tworzą:
Publiczne zasoby Joomla! można udostępnić wszystkim, którzy mają dostęp do sieci lokalnej lub internetowej. Ale nawet wówczas konieczne jest stworzenie rejestru użytkowników uprawnionych do zarządzania Joomla!, do wstępu na zaplecze.
Rejestr użytkowników jest spisem umieszczonym w bazie danych. Można go porównać do kartoteki pracowników z działu kadr. Prowadzenie rejestru wymaga:
Konto użytkownika w przypadku Joomla! zawiera:
Zakres informacji gromadzonych w rejestrze użytkowników jest w Joomla! ograniczony tylko do danych niezbędnych dla kontroli praw dostępu.
Instalator Joomla! zakłada jedno domyślne i najważniejsze konto - głównego administratora [SuperAministrator].
Są dwa sposoby tworzenia kont:
Aby użytkownicy mogli samodzielnie tworzyć swoje konta, trzeba w konfiguracji globalnej określić zasady rejestracji użytkowników oraz umieścić na stronie frontowej formularz rejestracyjny. Informacje na ten temat znajdziesz w artykułach:
Zakładanie kont przez administratorów, a także utrzymanie i konserwację kont użytkowników umożliwia komponent zaplecza administracyjnego - Użytkownicy. Do komponentu prowadzą dwie drogi:
Szczegółowe objaśnienia na temat tworzenia i utrzymania kont użytkowników przez administratorów znajdziesz w systemie pomocy podręcznej:
Zanim zaczniesz tworzyć nowe konta użytkowników, zapoznaj się z umieszczonymi poniżej objaśnieniami na temat grup użytkowników Joomla!, kontroli dostępu i uprawnień.
System kontroli dostępu opiera się w Joomla! na podziale użytkowników na grupy wyodrębniane na podstawie dwóch kryteriów.
Wśród wszystkich użytkowników Joomla! wyodrębniamy dwie hierarchiczne struktury:
Ten zasadniczy podział praw w Joomla! odpowiada znanemu z zarządzania systemami operacyjnymi komputerów podziałowi na:
Nieco to mylące, bo wśród użytkowników wyodrębniono grupę… użytkowników, ale w praktyce takie rozróżnienie nie sprawia kłopotu.
Podział na użytkowników i administratorów ma istotne znaczenie praktyczne, ale wystarczałby tylko w bardzo prostych rozwiązaniach. W każdej z tych grup wydzielone są więc mniejsze grupy w oparciu o zakres uprawnień przysługujących członkom grupy.
Nadawanie uprawnień polega na przypisaniu użytkownika do jednej z grup uprzywilejowanych. Każda z grup dysponuje domyślnym zestawem praw, zdefiniowanym w skryptach Joomla!.
Najszerszą grupą, której prawa można kontrolować, są wszyscy zarejestrowani użytkownicy. Zakres ich uprawnień obejmuje domyślnie prawa zwykłe, powszechne:
W Joomla! 1.0 zarejestrowani użytkownicy posiadają ponadto
W Joomla! 1.5 prawo to przysługuje twórcom treści.
W grupie wszystkich użytkowników wyodrębniony jest węższy krąg - grupa współtwórców, uprawnionych do dodawania i modyfikowania treści.
W tej grupie wyodrębnione są trzy kolejne kręgi:
Wszyscy mają prawo dostępu tylko od strony frontowej. Ale ich uprawnienia są szersze niż każdego innego zalogowanego użytkownika:
Autorzy mają prawo:
Redaktorzy mają prawo:
Wydawcy mają prawo:
Jak widać, każda z tych trzech grup użytkowników posiada o jedno uprawnienie więcej. Ale to jedno dodatkowe prawo powoduje w każdym przypadku znacznie szersze możliwości wpływu na treści witryny.
Dobranie polskich odpowiedników do angielskich nazw sprawiało pewien kłopot. Usiłowano użyć nazw, które brzmiałyby podobnie jak angielskie, aby nie wprowadzać zbytniego zamieszania, bo w polskiej wersji zaplecza nazwy te musiały pozostać nieprzetłumaczone. W Joomla! 1.5 nazwy grup i uprawnień są tłumaczone na język polski. Przyjęto ukształtowane już wcześniej rozstrzygnięcie. W języku polskim słowo „edytor” jest synonimem wydawcy. Treść angielskiego „editor” oddaje w pełni słowo „redaktor” - ktoś, kto przygotowuje tekst do druku, opracowuje go. Najlepszym odpowiednikiem angielskiego „publisher” jest „wydawca” - ktoś, kto decyduje o druku, o publikacji materiału. „Publikować” znaczy ogłaszać, podawać do wiadomości.
Operatorzy to grupa użytkowników zarządzających, z prawem dostępu do zasobów zaplecza, do panelu administracyjnego. W tej grupie użytkowników również wyróżniamy trzy kręgi:
Operatorzy mają prawa do zarządzania artykułami i zarządzania pozycjami menu witryny. Mogą
Operatorzy nie mogą dodawać użytkowników i modyfikować ich uprawnień, instalować składników systemu, posługiwać się innymi komponentami.
Administratorzy mają wszystkie prawa przysługujące operatorom oraz mogą dodatkowo:
Administrator nie ma prawa zmieniać globalnych ustawień konfiguracyjnych witryny. Nie może też przenieść konta administratora do innej grupy użytkowników.
Główny administrator jako jedyny ma dostęp do wszystkich funkcji panelu administracyjnego. Ma wszystkie prawa przysługujące administratorom oraz dodatkowo prawa:
We wcześniejszych wersjach konta super administratora nie można było ani usunąć, ani przenieść do innej grupy. W wersji stabilnej taka możliwość istnieje. Główny administrator nie może jedynie usunąć własnego konta.
W rezultacie struktura grup użytkowników i administratorów w Joomla! jest następująca:
Public Front-end - publiczny: strona frontowa | - Registered | - zalogowani | - - Author | - - autor | - - - Editor | - - - redaktor | - - - - Publisher | - - - - wydawca Administrator Back-end - administracyjny: zaplecze | - Manager | - operator | - - Administrator | - - administrator | - - - Super Administrator | - - - główny administrator
W skrócony sposób listę kontroli dostępu w Joomla! przedstawiono w tabeli poniżej: