Joomla!WikiPL

Wprowadzenie

Dobra witryna posiada prosty, przejrzysty i spójny system nawigacji, zapewniający odwiedzającym łatwy i szybki dostęp do wszystkich treści i funkcji witryny. Nawigację po witrynie i dostęp do jej zawartości umożliwiają odwiedzającym różne menu - spisy treści udostępniające łącza do stron witryny. Łącza te nazywamy pozycjami menu.

Menu można porównać do drogowskazów - wskazują miejsca, do których można dojść, sygnalizują, co w tych miejscach można znaleźć. Można je też porównać do jadłospisów (stąd zresztą wywodzi się nazwa menu). Jak jadłospis jest ofertą dla klientów, tak menu jest ofertą dla użytkowników. Jak w jadłospisie znajdujemy pogrupowane w kategorie napoje, przekąski i potrawy, tak w menu witryny znajdujemy pogrupowane w różne działy treści i usługi witryny. Jak w jadłospisie, tak i w menu witryny mogą się znaleźć cale zestawy „smakołyków”, jak i pojedyncze potrawy - artykuł, formularz rejestracyjny czy kontaktowy i inne.

Stworzenie menu stanowi najważniejszy etap w projektowaniu i konfigurowaniu witryny Joomla!.

Joomla! ma wbudowany system zarządzania pozycjami menu. Jest on skonstruowany wokół dwóch podstawowych typów informacji w Joomla! - komponentów, obsługujących zarządzanie głównymi treściami witryny i modułów, obsługujących zarządzanie treściami towarzyszącymi głównej zawartości.

Do tworzenia i zarządzania menu służą w Joomla!:

• Projektant menu - komponent zaplecza administracyjnego, który udostępnia administratorom narzędzia do tworzenia i konfiguracji menu i pozycji menu,
• Menedżer modułów - komponent zaplecza administracyjnego, który wyposaża administratorów w narzędzia do tworzenia i konfiguracji modułów udostępniających menu w witrynie.

Po utworzeniu każdego menu do menu zaplecza administracyjnego dodawany jest nowy projektant pozycji menu - pulpit kontrolny z narzędziami do tworzenia i zarządzania pozycjami menu.

Projektant menu i projektanty pozycji menu pozwalają tworzyć dowolnie rozbudowaną strukturę witryny, oferują dostęp zarówno do pojedynczych, elementarnych pozycji, takich jak artykuł, kontakt, doniesienia z jednego źródła, jak i rozbudowanych struktur hierarchicznych - jedno- i wielopoziomowych - kategorii artykułów i innych rodzajów treści.

Komponent Projektant menu

Komponent zaplecza administracyjnego Projektant menu umożliwia przeglądanie listy istniejących menu oraz tworzenie różnych menu i zmianę ich podstawowych właściwości - tytułu, nazwy systemowej i opisu.

Z pulpitu Projektanta menu dostępny jest edytor właściwości menu, który umożliwia zdefiniowanie tytułu menu, typu menu (nazwy systemowej, aliasu tytułu) oraz opisu menu, a po utworzeniu nowego menu ich zmianę.

 Informacja

 W starszych wersjach po utworzeniu menu Joomla! tworzył automatycznie moduł obsługujący wyświetlanie tego menu. W nowszych wersjach Joomla! moduły menu muszą być utworzone przez twórcę witryny lub administratora.

Projektanty pozycji menu

Projektanty pozycji menu to dodatkowe pulpity administracyjne tworzone automatycznie dla każdego nowego menu, umożliwiające tworzenie zawartości menu, a więc pozycji menu oraz zarządzanie nimi - przeglądanie i porządkowanie listy istniejących pozycji menu, tworzenie nowych pozycji menu, wyrzucanie tymczasowo do Kosza i trwałe usuwanie niepotrzebnych pozycji menu, kopiowanie i przenoszenie pozycji menu do innych menu.

Projektant menu

Komponent zaplecza administracyjnego Projektant menu umożliwia przeglądanie listy istniejących menu oraz tworzenie różnych menu i zmianę ich podstawowych właściwości - tytułu, nazwy systemowej i opisu.

Aby uzyskać dostęp do Projektanta menu:

• ze strony startowej zaplecza: kliknij ikonę skrótu Menu,
• z innych stron zaplecza: wybierz z menu zaplecza pozycję Menu/Projektant menu
• ze strony Projektanta pozycji menu: kliknij w menu lokalnym zakładkę Menu

W przeglądarce pojawi się interfejs Projektanta menu nazywany też pulpitem Projektanta menu lub menedżerem menu. Ilustracje poniżej przedstawiają wygląd tej strony w Joomla 2.5 zainstalowanym bez przykładowych danych oraz w Joomla 2.5 z przykładowymi danymi.

Jak widać na pierwszej z ilustracji, w świeżo zainstalowanym Joomla istnieje jedno już opublikowane menu witryny z podłączonym do niego modułem menu.

W instalacji z przykładowymi danymi może istnieć więcej różnych menu. Zależy to od rodzaju załadowanych danych przykładowych. Na przykład w instalacji z danymi objaśniającymi działanie Joomla istnieje sześć menu: Główne menu, Menu użytkownika, Górne, O Joomla, Sklep owocowy i Parki Australii, co widać na ilustracji poniżej.

Pulpit Projektanta menu zbudowany jest podobnie jak inne strony zaplecza administracyjnego służące do zarządzania elementami witryny. Z lewej strony znajduje się poziome rozwijalne menu zaplecza, a po prawej stronie pasek stanu z modułami Zalogowanych, Masz wiadomość i Wyloguj. Poniżej wyświetlany jest tytuł strony i - w prawym narożniku - przybornik z ikonami: Utwórz, Dostosuj, Przebuduj, Opcje, Pomoc. Pod tytułem znajduje się menu lokalne z zakładką prowadzącą na strony projektantów pozycji menu i zakładką umożliwiającą powrót na stronę Projektanta menu. W obszarze roboczym, w tabeli umieszczona jest lista utworzonych menu z następującymi informacjami:

• Pole wyboru (bez etykiety): służy do zaznaczania menu, gdy chcemy je usunąć lub zmienić jego właściwości
• Tytuł: wyświetla pełną nazwę menu, którą można kliknąć, aby przejść na stronę Projektanta pozycji w tym menu.
• Liczba pozycji menu: wyświetla informację o liczbie utworzonych pozycji menu w danym menu, w tym:
  • Opublikowanych: wyświetla liczbę pozycji opublikowanych w danym menu. Klinięcie tej liczby przenosi na stronę projektanta pozycji menu.
  • Nieopublikowanych: wyświetla liczbę nieopublikowanych pozycji menu. Kliknięcie tej liczby przenosi na stronę projektanta pozycji menu z włączonym filtrem pozycji nieopublikowanych
  • W koszu: wyświetla liczbę pozycji menu wyrzuconych do Kosza. Kliknięcie tej liczby przenosi na stronę projektanta pozycji menu z włączonym filtrem pozycji wyrzuconych do Kosza.
• Podłączone moduły: wyświetla tytuły modułów podłączonych do danego menu oraz - w nawiasach - informacje o poziomie dostępu do modułu i pozycji modułu w szablonie. Klikniecie odnośnika otwiera okno modalne, w którym można zmienić dane i konfigurację modułu.
• ID: numer identyfikacyjny menu wygenerowany przez system.

W stopce tabeli z wykazem menu umieszczony jest filtr liczby pozycji oraz - gdy liczba menu przekracza wskazaną w filtrze - pasek narzędziami nawigacji miedzy kolejnymi stronami wykazu.

Z pulpitu Projektanta menu dostępny jest edytor Projektanta menu i pulpity projektantów pozycji menu. Edytor Projektanta menu umożliwia zdefiniowanie tytułu, typu menu i opisu menu, a po utworzeniu nowego menu ich zmianę. Aby otworzyć edytor menu, należy:

• gdy chcemy utworzyć nowe menu - kliknąć w przyborniku ikonę Utwórz,
• gdy chcemy zmienić właściwości istniejącego menu - zaznaczyć pole wyboru obok jego nazwy i kliknąć w przyborniku ikonę Dostosuj.

Więcej informacji o pulpicie i edytorze Projektanta menu znajdziesz na stronach pomocy podręcznej:

• Projektant menu - pomoc podręczna
• Edytor Projektanta menu - pomoc podręczna

Tworzenie menu

W Joomla! można stworzyć nie tylko jedno główne menu, ale dowolną ilość - tyle ile potrzebujesz. W witrynie - obok menu głównego mogą istnieć menu lokalne, dostępne na stronach działów, menu użytkownika, dostępne dopiero po zalogowaniu się, czy np. dodatkowe menu dolne.

W małych lub prostych witrynach zwykle wystarcza jedno główne menu witryny. Ale w przypadku dużych i złożonych witryn jedno menu może nie zapewnić efektywnego i wydajnego systemu nawigacji. Na szczęście utworzenie nowego menu jest w Joomla bardzo proste, jak zresztą większość czynności administracyjnych.

Menu główne

W każdej witrynie musi istnieć co najmniej jedno menu witryny, w którym znajduje się co najmniej jedna - domyślna pozycja menu. Menu to nazywamy zwyczajowo głównym. A ponieważ menu główne i domyślna startowa pozycja menu są do działania witryny Joomla niezbędne, instalator Joomla zakłada je automatycznie. Tak więc po zainstalowaniu Joomla dysponujemy już jednym menu i jedną startową pozycją menu. Próba usunięcia jedynego menu, a także każdego innego menu, w którym znajduje się domyślna startowa pozycja menu, skończy się niepowodzeniem. Joomla nie pozwoli usunąć ani domyślnej pozycji menu, ani menu zawierającego domyślną pozycję menu, ani ostatniego, jedynego menu w witrynie, bo jako takie musi zawierać także domyślną pozycję menu.

Gdy zainstalujesz Joomla! z przykładowymi danymi, instalowane są także inne menu - górne, użytkownika, itp. Można je pozostawić i wykorzystać do własnych celów, dostosowując właściwości i zawartość albo usunąć je.

Nowe menu

Aby dodać do witryny menu, musisz zrobić trzy rzeczy:

1. utworzyć menu za pomocą Projektanta menu,
2. utworzyć i skonfigurować moduł wyświetlający menu za pomocą menedżera modułów,
3. dodać do menu pozycje menu za pomocą Projektanta pozycji menu.

Aby utworzyć menu:

1. Wybierz z menu zaplecza pozycję Menu/Projektant menu/Utwórz menu

Jeśli już jesteś na stronie Projektanta menu, kliknij w przyborniku ikonę Utwórz.

1. W formularzu edytora nowego menu określ szczegóły menu:
   
   • Tytuł: wpisz dowolny tytuł sygnalizujący zawartość menu. Tytuł widoczny jest tylko na zapleczu - w menu i na stronach Projektanta menu.
   • Typ menu: wpisz unikalną jednowyrazową nazwę, np. menuglowne, menu-uzytkownika, dolne, gorne. W nazwie typu menu można użyć tylko liter alfabetu łacińskiego, cyfr oraz myślnika. Nie można używać spacji. Jeśli użyjesz jakiegoś niedozwolonego znaku, Joomla zamieni go podczas zapisywania na myślnik. Nazwa typu menu jest identyfikatorem odróżniającym menu od innych, dlatego musi być unikalna.
   • Opis: jeśli chcesz, scharakteryzuj krótko przeznaczenie menu. Opis nie jest nigdzie wyświetlany.
2. Kliknij w przyborniku ikonę Zapisz lub Zapisz i zamknij albo Zapisz i nowe.

Zwróć uwagę, że wymagane jest jedynie wypełnienie pól Tytuł i Typ menu, co sygnalizują złote gwiazdki obok etykiet i niebieski kolor pól formularza. Jeśli nie wpiszesz tytułu lub nazwy typu menu, próba zapisania nowego menu nie powiedzie się - Joomla upomni się o wypełnienie tych wymaganych pól. Utworzenie nowego menu spowoduje automatyczne utworzenie Projektanta pozycji menu oraz umożliwi utworzenie modułu wyświetlającego utworzone menu.

Aby skorzystać w witrynie z nowego menu, trzeba jeszcze utworzyć moduł wyświetlający to menu.

Tworzenie modułu menu

Menu wyświetlane są w modułach. W starszych wersjach Joomla podczas zapisywania nowego menu automatycznie tworzony był połączony z nim moduł. W nowych wydaniach moduły wyświetlające menu musi utworzyć projektant lub administrator witryny.

Zrozumienie relacji, jaka zachodzi między menu i modułami menu jest bardzo ważną kwestią:

• Każde menu w witrynie Joomla musi być połączone przynajmniej z jednym modułem menu.
• Dla każdego menu można utworzyć w Joomla wiele modułów.
• W module można wyświetlić jeden, wszystkie albo wybrane poziomy menu hierarchicznego (wielopoziomowego).
• Sposób prezentacji menu w module zależy od reguł formatowania określonych w szablonie witryny.
• Usunięcie menu, do którego podłączone zostały moduły, spowoduje równoczesne usunięcie wszystkich połączonych z nim modułów i umieszczonych w nim pozycji menu (chyba że menu to będzie zawierać domyślną pozycję startową albo któryś z modułów lub któraś z pozycji menu będzie zablokowana przez innego użytkownika).

Aby utworzyć moduł menu:

1. Wybierz z menu zaplecza pozycję Rozszerzenia/Moduły.
2. Na stronie zarządzania modułami kliknij w przyborniku ikonę Utwórz.
3. W oknie dialogowym odszukaj i kliknij nazwę modułu Menu.
4. Na stronie edytora modułu:
   • W sekcji Szczegóły określ niezbędne dane modułu:
     • Tytuł: tytuł jest wymagany, choć nie zawsze jest wyświetlany w witrynie. Wpisz dowolny tekst
     • Pozycja: określa, w którym miejscu strony będzie wyświetlane menu. Pozycje zdefiniowane są w szablonie witryny. Jak podejrzeć rozmieszczenie pozycji modułów w szablonie, poznaliśmy w jednej z poprzednich części poradnika.
   • W sekcji Przypisanie do pozycji menu ustal zasadę przypisania i wskaż strony, na których chcesz wyświetlac menu.
   • W sekcji Opcje podstawowe wybierz menu, które chcesz połączyć z modułem.
5. Kliknij w przyborniku ikonę Zapisz lub Zapisz i zamknij albo Zapisz i nowe.

Istotne ustawienia modułu Menu

Nowy moduł Menu tuż po utworzeniu przyjmuje ustawienia domyślne określone w kodzie Joomla. Dlatego po utworzeniu nowego modułu skupiamy się zwykle tylko na skonfigurowaniu kilku właściwości, a inne pomijamy. Koniecznie musimy:

• określić tytuł modułu,
• wskazać pozycję, w której moduł ma być wyświetlany,
• ustalić reguły przypisania do pozycji menu,
• wybrać menu, które będzie obsługiwane przez moduł.

 Informacja

 W niektórych profesjonalnych szablonach główne menu witryny osadzane jest bezpośrednio w szablonie, a nie za pomocą modułu. W takich przypadkach możliwości konfiguracji menu ograniczone są tylko do udostępnianych w Projektancie pozycji menu oraz w ustawieniach szablonu.

Inne możliwości konfiguracyjne

W zestawie opcji podstawowych możemy zdecydować o kilku kwestiach związanych z wyświetlaniem menu wielopoziomowego.

Menu rozdzielone

Opcje Rozpocznij od poziomu i Najniższy poziom wykorzystywane są do tworzenia menu lokalnych. Standardowo wyświetlamy w module menu wszystkie poziomy menu. Ale jeśli mamy rozbudowane menu wielopoziomowe, możemy wyświetlić je w kilku modułach. takie menu nazywamy czasem rozdzielonym (ang. splitmenu). Wyobraź sobie, że masz rozbudowane menu z trzema poziomami, jak poniżej:

Pozycja menu 1

Pozycja menu 2

Pozycja menu 2.1

Pozycja menu 2.1.1

Pozycja menu 2.1.2

Pozycja menu 2.2

Pozycja menu 3

Aby uprościć przykład rozbudowaliśmy o pozycje podrzędne tylko jedną pozycję. W rzeczywistości każda z pozycji pierwszego poziomu może zawierać w sobie pozycje podrzędne. Takie menu można z powodzeniem wyświetlić jako rozwijalne w jednym module, ale można je również rozdzielić na trzy różne moduły wyświetlane w różnych lokalizacjach

• moduł z głównymi pozycjami menu (pierwszego poziomu), wyświetlany na wszystkich stronach; w tym module ustalamy jako poziom startowy 0, a jako poziom najniższy - 1;
• moduł z pozycjami drugiego poziomu wyświetlany na stronach przypisanych do pozycji menu 2, 2.1, 2.1.1, 2.1.2, i 2.2; w tym module ustalamy jako poziom startowy 1, a jako poziom najniższy - 2;
• moduł z pozycjami trzeciego poziomu wyświetlany na stronach przypisanych do pozycji menu 2.1, 2.1.1 i 2.1.2; w tym module ustalamy jako poziom startowy 2, a jako poziom najniższy - 3;

To rozwiązanie nie tylko czyni przejrzystą nawigację za pomocą menu, ale dodatkowo spowoduje, że w module Ścieżka powrotu będzie odzwierciedlana faktyczna hierarchia stron witryny.

Typy pozycji menu

W nowych wersjach Joomla dysponujemy tylko jednym, sposobem dodawania łączy w różnych menu - za pomocą projektanta pozycji menu. (Dawno dawno temu, bo w Joomla 1.0 można było dodać do menu łącze bezpośrednio w edytorze artykułu).

Menu wielopoziomowe

<headertabs/>